Soundtrack to a Coup d État

Johan Grimonprez – België, Frankrijk 2024 – 150 minuten – gesproken taal: Engels, Russisch, Frans, Nederlands, met Nederlandse ondertitels

Het is februari 1961. Twee jazzmuzikanten, Abbey Lincoln en Max Roach, bestormen de VN Veiligheidsraad en protesteren tegen de moord op Patrice Lumumba, de eerste democratisch verkozen premier van Congo. Het is zes maanden na de toelating van zestien nieuwe onafhankelijke Afrikaanse landen tot de VN, een politieke aardbeving die de meerderheid van de stemmen wegschuift van de koloniale Westerse machten. Terwijl Sovjetleider Nikita Chroesjtsjov uit verontwaardiging met zijn schoen slaat over de medeplichtigheid van de VN aan de omverwerping van Lumumba, zoeken de VS hun toevlucht in de jazz. Bang om het Congolese uranium kwijt te raken, sturen ze muzieklegendes als Louis Armstrong, Nina Simone, Dizzy Gillespie en Duke Ellington naar Afrika om de aandacht af te leiden van de door de CIA gesteunde staatsgreep. Intussen worstelen Armstrong en anderen met een pijnlijk dilemma: hoe kunnen ze een land vertegenwoordigen waar rassensegregatie nog springlevend is?

Soundtrack to a Coup d’Etat bruist van de energie en is zowel een pijnlijk stukje koloniale geschiedenis als een levendig jazzconcert. Scherp en rijkelijk gedetailleerd ontrafelt regisseur Johan Grimonprez de dekolonisatie van Congo, waarbij hij de moord op Lumumba in 1961 en de betrokkenheid van Belgische en Amerikaanse overheden blootlegt. Door jazzmuziek te verweven met politieke intriges schetst hij een krachtig beeld van kolonialisme, racisme en de voortdurende strijd om Congolese grondstoffen. Gecombineerd met een montage die net zo jazzy is als de soundtrack, de Special Jury Award op Sundance en een zegetocht langs vele filmfestivals, maakt het Soundtrack to a Coup d’Etat de must-see documentaire van het jaar. “Johan Grimonprez lardeert zijn evenzeer muzikale als historische archieffilm over de Congocrisis met een fabuleus gekozen mix van hoofd- én bijfiguren uit de geschiedenis.” (Volkskrant*****)

Johan Grimonprez – Belgium, France 2024 – 150 minutes – languages spoken: English, Russian, French, Dutch; with Dutch subtitles

Swinging, revealing musical documentary about the murder of Lumumba, the first democratically elected prime minister of Congo.

It is February 1961. Two jazz musicians, Abbey Lincoln and Max Roach, storm into the UN Security Council in protest of the murder of Patrice Lumumba, Congo’s first democratically elected prime minister. It has been six months since the admission of sixteen newly independent African countries to the UN, a political earthquake that shifts the majority of the votes away from the Western colonial powers. While Soviet leader Nikita Khrushchev wields his shoe to pound out his indignation about the complicity of the UN in the overthrow of Lumumba, the US seeks its refuge in jazz. Afraid to lose Congolese uranium, they send music legends such as Louis Armstrong, Nina Simone, Dizzy Gillespie and Duke Ellington to Africa to divert attention from the CIA-supported coup d’état. Meanwhile, Armstrong and others struggle with a painful dilemma: how can they represent a country where racial segregation is alive and kicking?

The energy of Soundtrack to a Coup d’État is effervescent; it is at once a painful piece of colonial history and a lively jazz concert. With biting precision and rich detail, director Johan Grimonprez unravels the decolonisation of Congo, exposing the 1961 murder of Lumumba and the involvement of the Belgian and American governments. By interweaving jazz music with political intrigue, he sketches a powerful picture of colonialism, racism and the ongoing battle over Congolese natural resources. Film editing that is just as jazzy as the soundtrack, the Special Jury Award at Sundance, and a long series of triumphs at film festivals make Soundtrack to a Coup d’État the must-see documentary of the year. “Johan Grimonprez laces his equally musical and historic archive film about the Congo crisis with a fabulously chosen mix of major and minor characters from the past.” (Volkskrant*****)